Laatste loodjes

Het laatste stukje schooljaar, druk, druk, DRUK. En in al die drukte wordt de groep ook druk en ontstaat er onrust. Zelfs in positieve gezellige groepen ligt in de laatste periode van het schooljaar onrust maar ook normvervaging op de loer (Overveld, 2014). Het is toch haast vakantie en de groep zal uit elkaar vallen. Doelen zijn al gehaald of toch niet meer te halen. Leerlingen die al zeker denken te weten dat ze toch niet overgaan of zelfs naar een andere school moeten hebben de neiging de moed helemaal op te geven. Dan kan er zomaar een negatieve spiraal ontstaan met effect op de hele groep.

Onbewust zal de groep hierop anticiperen door mee te gaan in de negativiteit: het is immers gemakkelijker om afscheid te nemen van een groep wanneer die groep toch al niet meer zo leuk was. Dat alles kan ervoor zorgen dat er conflicten ontstaan en onrust. Ook pestgedrag kan (opnieuw) de kop opsteken. Een vervelende sfeer waarop je als leerkracht echter wel invloed op kunt uitoefenen.

In gesprek

Bij onrust in de groep bestaat het gevaar dat je als docent voortdurend ‘brandjes’ aan het blussen bent. Deze onrust komt ergens vandaan en het is goed om te onderzoeken waar die onrust vandaan komt. Want niet alleen jij als docent hebt hier last van ook de leerlingen in de klas. Ga het gesprek aan met leerlingen. Leerlingen zullen met onzekerheden kampen: haal ik het wel, ga ik wel over, kan ik die onvoldoendes nog ophalen, het gaat me niet meer lukken. Ze kunnen ook al zitten met vragen over volgend schooljaar. Hoe zal het volgend jaar zijn, welke leerlingen zitten er dan in de klas, zijn er andere docenten.
Ook al kun je als begeleider van de groep veel vragen niet beantwoorden: het helpt om erover te praten. Het is al fijn dat leerlingen merken dat er meer leerlingen met vragen en onzekerheden zitten. Helemaal mooi is het wanneer je samen met de klas nieuwe afspraken kunt maken of ‘oude’ afspraken weer actueel te maken.

Een fijne manier om de sociale veiligheid in een groep bespreekbaar te maken is het werken met ‘GroepsGedoe 2.0’ een set kaarten met stellingen die op een laagdrempelige, speelse manier leerlingen aan het denken zetten en bewust maken van hun eigen verantwoordelijkheid voor een fijne sfeer in de groep. Meer info KLIK HIER.

Het is ook goed om met de groep terug te kijken op het jaar. Wat is er bereikt, wat was verrassend, wat was bijzonder, wat waren hoogtepunten, waar is de groep het meest trots op. In dat evalueren zou het accent het best kunnen liggen op de successen en alles wat goed is gegaan (Bannink, 2009). Hieruit kunnen leerlingen vertrouwen putten dat het volgend jaar ook wel goed zal komen.
Werken met positieve feedback middels het ‘Complimentenspel’ kan de groepsdynamiek en de onderlinge band in een groep positief beïnvloeden. Het spel bestaat uit kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden die als compliment ingezet kunnen worden. Meer info: KLIK HIER

Tot slot

Tot slot, ook leerkrachten zijn moe hebben het vaak (te) druk. De hoge werkdruk eist, zeker aan het eind van het schooljaar wanneer er nog ongelooflijk veel moet gebeuren, zijn tol. Het is een hele opgave om ook aan het eind van het jaar aandacht te houden voor iedere leerling. Iedereen wil gehoord en gezien worden. Zorg dus ook goed voor jezelf als leerkracht. Zoek steun bij collega’s, zorg voor voldoende ontspanning en leg de lat voor jezelf niet te hoog.

Bronnen

Alblas, G. V. (2018). Inleiding groepsdynamica. Groningen: Noordhoff .
Bannink, F. (2009). Oplossingsgerichte vragen (Rev ed.). Amsterdam: Pearson Assesment.
Overveld, K. v. (2014). Groepsplan gedrag. Huizen: Pica.
Regouin, W. S. (2007). Supervisie in opleiding en beroep . Houten: Uitgever: Bohn Stafleu van Loghum.