Blog - Positieve groepsvorming

april 11, 2025april 12, 2025

Check! Kaartje raden

Soms is het lekker om even iets actiefs te doen met een klas. Een werkvorm die positieve energie oplevert. Tijd voor de vrolijke, laagdrempelige werkvorm ‘Check! Kaartje raden’, die de sfeer positief beïnvloedt, die leerlingen/studenten in beweging brengt en die leerlingen/studenten leert associëren en de woordenschat spelenderwijs vergroot. Bovendien stimuleert het spel om na te denken over welke complimenten bij welke leerling/student passen.
Het spel lijkt een beetje op ‘Thirty seconds’.
Je kunt hiervoor kaartjes met positieve eigenschappen en vaardigheden zelf maken. Je kunt ook kwaliteitskaartjes nemen of gebruik maken van ‘Complimentenmemory’ waarin zo’n 100 kaarten zitten die je zou kunnen gebruiken. Voor meer info KLIK HIER

Voor wie

Bovenbouw PO (basisschool)
VO (voortgezet onderwijs)
MBO

Doel:

(Opnieuw) kennismaken
Leren complimenteren
(H)erkennen van eigenschappen
Leerlingen/studenten durven voor de klas te staan om iets te omschrijven
Vergroten actieve woordenschat
Plezierig met elkaar in competitie gaan
Creëren van een gezellige fijne sfeer
Bevorderen positief groepsgevoel

Werkwijze:

Maak kaartjes met positieve eigenschappen en vaardigheden (zoals ‘kan goed samenwerken’, ‘is creatief’, ‘kan goed luisteren’) of gebruik kaartjes uit een bestaand spel zoals ‘Complimentenmemory’ of het Kwaliteitenspel.
De leerlingen/studenten zetten de tafels aan de kant en zetten de stoelen in een grote V-vorm.
Verdeel de groep in twee teams en zet deze schuin tegenover elkaar.
Daarna kan het spel gespeeld worden.

Spelregels:

Een leerling/student uit een van de twee teams gaat voor de klas staan
Laat de leerling/student is een kaartje zien en deze gaat wat erop staat omschrijven.
Dat kan door te beginnen met zinnen als: “iemand met deze vaardigheid kan je helpen met…” of “iemand met deze eigenschap zorgt ervoor dat…” of “Als je een opdracht moet uitvoeren met iemand met deze vaardigheid dan…”
De leerling/student kan ook klasgenoten opnoemen die deze vaardigheid bezitten
Het eigen team moet raden wat er op het kaartje staat.
Zodra iemand weet om welke kaart het gaat roept deze “Check!”
Als het goed is krijgt het team van deze leerling/student de kaart en de volgende klasgenoot uit het team krijgt de beurt. Is het antwoord niet goed gaat de beurt naar het andere team.
Het team met de meeste kaarten heeft gewonnen.

TIP
Leerlingen/studenten kunnen erg fanatiek worden van ‘Check’ en hard gaan roepen. Maak hierover afspraken. Ook door elkaar roepen helpt niet echt bij het raden van de kaartjes.

Verder lezen

Effectief leren complimenteren, Coert Visser KLIK HIER
Welk effect hebben complimenten van de leerkracht op het zelfvertrouwen van leerlingen in de bovenbouw van de basisschool? Wij-leren KLIK HIER
Feedback om leren zichtbaar te maken. John Hattie & Shirley Clarke KLIK HIER

Bron:

Deze werkvorm heb ik vorm gegeven zodat het paste bij de mijn praktijksituatie. De oorspronkelijke bron is het spel ‘Thirthy seconds’ .

Werkvormen om aan de sociale veiligheid in groepen werken:

Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen/studenten kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.

Complimentenmemory

Nieuw: KlassenKlets

Door het hele jaar heen is het van belang om de dynamiek in een groep positief te beïnvloeden. Om de sfeer positief te beïnvloeden, om de onderlinge band te versterken en een gevoel van saamhorigheid te creëren zijn kennismakingsactiviteiten nuttig en nodig. KlassenKlets bestaat uit kaartjes met vragen die je op verschillende manieren in de klas kunt gebruiken. Het is ook in te zetten als een bordspel. Hoe dat werkt en meer info zie:

KlassenKlets

Werken aan pestpreventie?

Met het stellingen-pakket ‘GroepsGedoe’ leren leerlingen/studenten elkaar beter kennen en leren ze vooral hoe ze zelf invoed kunnen hebben op de dynamiek in de groep.

GroepsGedoe 2.0

Sociale veiligheid op school? Volg met je team een workshop

Workshop sociale veiligheid

maart 17, 2025maart 26, 2025

Vliegende start

Veel leerlingen/studenten vinden de start van het nieuwe schooljaar spannend. Zeker wanneer ze in een nieuwe groep starten of beginnen op een nieuwe school. Veel kennismakingsspelletjes doen helpt om ervoor te zorgen dat leerlingen/studenten zich prettig gaan voelen in de groep. In een klein groepje een ‘vliegtuigje’ vouwen is een leuke activiteit waarbij ze elkaar helpen bij het vouwen en daarna met elkaar in gesprek gaan. Over wat ze willen, hopen en verwachten bij voorbeeld. Ze leren elkaar beter kennen. Het vliegtuigje wordt namelijk gevouwen van een speciaal sjabloon.

Doel

Creëren van een veilige gezellige sfeer
Bevorderen positief groepsgevoel
(opnieuw) kennismaken
Delen van verwachtingen
Samen nadenken over doelen e verwachtingen
Aandacht richten op elkaar en op de groep
Creëren van een prettige, ontspannen en gezellige sfeer
Versterken onderlinge band

Voor wie

Bovenbouw PO
VO
Mbo

Werkwijze

Verdeel de groep in groepjes (maximaal 8 groepjes)
Print voor ieder groepje een vliegtuig-sjabloon uit: KLIK HIER.
Ieder groepje krijgt een sjabloon met een andere tekst.
Het sjabloon wordt ingevuld door alle leden van het groepje
Laat leerlingen/studenten het vliegtuigje vouwen.
Spreek duidelijk af dat de vliegtuigjes pas mogen gaan vliegen na een teken van de docent.
Na dit teken worden de vliegtuigjes naar een ander groepje gevlogen.
Dit groepje vouwt het vliegtuigje open en alle groepsleden schrijven hun antwoorden erbij.
Dit gaat door tot bij alle groepjes, alle verschillende vliegtuigjes zijn voorbij gekomen.
Haal de vliegtuigjes op en bespreek klassikaal de opbrengsten na.

Stellingen in de sjablonen van de vliegtuigjes:

Dit wordt een superfijne klas omdat…
Als ik iets niet weet vraag ik het aan…
Het leukste schoolvak is…
Wat ik dit schooljaar zeker ga doen is….
Een nieuwe klas is fijn want…
Met mijn diploma op zak kan ik straks…
Ik heb juist voor deze school gekozen omdat…
Wat helpt om beter te leren of te presteren …

Nieuw Kennismakingsspel: KlassenKlets

KlassenKlets

Het schooljaar positief beginnen met leerlingen?

Complimentenmemory

Goed voorbereiden op de Gouden Weken na de vakantie?

GroepsGedoe 2.0

Meer weten over groepsdynamiek en de eerste weken van het schooljaar? Ga met je team aan de slag tijdens een actieve, praktijkgerichte workshop:

Workshop Gouden weken

maart 9, 2025mei 28, 2025

Cirkel van Invloed

“Mevrouw, komt er een derde wereldoorlog?”, “Trump gaat Groenland kopen!”, “Mijn moeder heeft noodpakketten gemaakt.”
Wanneer de wereld de klas binnenkomt is het niet makkelijk om leerlingen/studenten gerust te stellen. Zeker wanneer je zelf zorgen hebt over alles wat op ons afkomt. Polarisatie, oorlog, klimaatverandering de zoveelste vreemde actie van Trump. Jongeren zien dagelijks nieuws over geweld, vluchtelingen en internationale spanningen. Dit kan gevoelens van machteloosheid oproepen.
Er over praten kan helpen. Een manier om hierover in gesprek te gaan in de klas is door gebruik te maken van de ‘Cirkel van Invloed’. Het helpt jongeren om onderscheid te maken tussen zaken waar ze zich zorgen over maken (Cirkel van Betrokkenheid) en dingen waar ze echt invloed op hebben (Cirkel van Invloed).
Er zijn ook twee filmpjes bijgevoegd die illustreren hoe positiviteit kan werken.

Doel

Leerlingen/studenten laten nadenken over wat zij wel en niet kunnen beïnvloeden.
Leerlingen/studenten helpen bij het omgaan met zorgen en stress over situaties buiten hun controle.
Inzicht geven in hoe kleine acties een groot verschil kunnen maken.
Dingen te bekijken vanuit een ander perspectief
Reflecteren op eigen proces
Bevorderen positief groepsgevoel

Voor wie

Bovenbouw PO
VO
Mbo

Werkwijze

Print voor alle leerlingen/studenten het werkblad uit KLIK HIER.
Bespreek met leerlingen/studenten de invloedcirkels van Covey een handvat hiervoor vind je HIER.
Neem met leerlingen/studenten het werkblad door en leg het schema uit.
Bekijk vervolgens een of twee filmpjes die gaan over hoe je invloed kunt hebben. Een filmpje is een animatie waarin duidelijk wordt dat iemand helpen positief doorwerkt : KLIK HIER .
Een een filmpje met Victor Mids die laat zien hoe invloed positief kan doorwerken op bij voorbeeld sportprestaties: KLIK HIER .
Verdeel de klas in kleine groepjes of tweetallen en laat ze de cirkels invullen en met elkaar bespreken.
Bespreek de opbrengsten klassikaal na.
Laat leerlingen/studenten de werkbladen inleveren. Het vormt misschien een mooi aanknopingspunt voor een begeleidingsgesprek.

Verder lezen:

Covey, S. R. (1989). The 7 Habits of Highly Effective People.
Galtung, J. (1996). Peace by Peaceful Means.
Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (2006). Peace Education for Consensual Peace.

Nieuw: KlassenKlets

KlassenKlets

Werken aan pestpreventie?

Met het stellingen-pakket ‘GroepsGedoe’ leren leerlingen/studenten elkaar beter kennen en leren ze vooral hoe ze zelf invoed kunnen hebben op de dynamiek in de groep.

GroepsGedoe 2.0

Werkvormen om aan de sociale veiligheid in groepen werken:

Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen/studenten kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.

Complimentenmemory

Sociale veiligheid op school? Volg met je team een workshop

Workshop sociale veiligheid

februari 22, 2025februari 23, 2025

Complimenten Rally

Het geven van positieve feedback en complimenten door leerlingen/studenten aan elkaar versterkt relaties en kan zorgen voor een goede sfeer in de klas. Het bevordert de onderlinge betrokkenheid. Het beïnvloedt de groepsdynamiek op een positieve manier. Als leerkracht geeft het werken met deze werkvorm ook inzicht in hoe klasgenoten elkaar zien.
Bovendien leren leerlingen/studenten complimenten te ontvangen en te internaliseren. Het kan het zelfvertrouwen en het zelfinzicht vergroten.
Leerlingen/studenten gaan, voor ze iemand uitkiezen in deze ‘rally’, hardop met elkaar bespreken bij wie een bepaalde vaardigheid/eigenschap het beste past. Dus ook klasgenoten wiens naam niet op het briefje staan ontvangen op deze manier positieve feedback cq een compliment.

Voor deze werkvorm zijn veel verschillende kaartjes nodig met daarop verschillende positieve eigenschappen en vaardigheden. Het is fijn wanneer er veel kaartjes zijn, er mogen ook dubbele kaartjes tussen zitten: Leerlingen/studenten hebben dan wat te kiezen en soms zal een kaartje geschikt zijn voor meer dan één leerling/student. Je kunt deze kaartjes zelf maken, je kunt Kwaliteitenkaartjes gebruiken maar je zou ook ‘Complimentenmemory’ kunnen aanschaffen waarin zo’n 100 stevige kaarten zitten op A5-formaat die voor deze werkvorm heel geschikt zijn. Voor bestellen KLIK HIER
Maak je zelf kaarten zorg er dan voor dat de vaardigheden/eigenschappen op die kaartjes heel divers zijn zodat eigenschappen positief gekaderd zijn en er voor iedereen kaartjes zijn die van toepassing zijn. Bij voorbeeld: ‘is heel precies’, ‘heeft veel energie’, ‘heeft veel ideën’ of ‘blijft niet lang boos’.

Doel

(opnieuw) kennismaken
Leren complimenteren
Complimenten kunnen onderbouwen
(H)erkennen van eigenschappen en vaardigheden
Inzicht krijgen in eigen en andermans kwaliteiten en vaardigheden
Leren delen van kwaliteiten met de groep
Anderen helpen kwaliteiten en vaardigheden te (h)erkennen
Creëren van een veilige gezellige sfeer
Bevorderen positief groepsgevoel

Voor wie

Bovenbouw PO
VO
MBO

Werkwijze

Verdeel de klas in twee teams. Kies teamcaptains die de score bij gaan houden
Leg op een aantal aan elkaar geschoven tafels een heleboel complimentenkaarten, kleine lege blaadjes en een potlood of pen.
De leerling/student uit het team dat aan de beurt is schrijft de naam van een klasgenoot op een van de kleine blaadjes en legt deze omgekeerd op tafel. Daarna worden er drie vaardigheden/eigenschappen die bij deze persoon passen uitgekozen.
De leerling/student laat één kaartje aan de klas zien.
Het eigen team overlegt hardop en noemt de naam van de klasgenoot die volgens hen het best bij deze kwaliteit past.
- Wanneer meteen de juiste naam genoemd wordt krijgt het team 3 punten en de volgende speler uit het team is aan de beurt.
- Wanneer de naam die genoemd is niet de naam is die op het blaadje staat krijgt het team een tweede kaartje te zien en kunnen er 2 punten verdiend worden en is de volgende speler.
- Nog steeds fout? De leerling/student laat het derde kaartje zien en het team mag voor de laatste keer raden voor 1 punt.
- Als het team alle drie de keren fout raadt, krijgt het geen punten maar mag het andere team 1 keer raden en een bonuspunt verdienen.
Daarna begint een nieuwe ronde met een speler uit het andere team.

Het spel eindigt wanneer iedereen aan de beurt is geweest of na een vooraf bepaalde tijd.
Het team met de meeste punten wint!

Verder lezen

Effectief leren complimenteren, Coert Visser KLIK HIER
Welk effect hebben complimenten van de leerkracht op het zelfvertrouwen van leerlingen in de bovenbouw van de basisschool? Wij-leren KLIK HIER
Feedback om leren zichtbaar te maken. John Hattie & Shirley Clarke KLIK HIER

Werkvormen om aan de sociale veiligheid in groepen werken:

Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen/studenten kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.

Complimentenmemory

Nieuw: KlassenKlets

KlassenKlets

Werken aan pestpreventie?

Met het stellingen-pakket ‘GroepsGedoe’ leren leerlingen/studenten elkaar beter kennen en leren ze vooral hoe ze zelf invoed kunnen hebben op de dynamiek in de groep.

GroepsGedoe 2.0

Sociale veiligheid op school? Volg met je team een workshop

Workshop sociale veiligheid

februari 11, 2025maart 16, 2025

Help! Stress!

Studiestress ontstaat wanneer de druk van schoolwerk, sociale verwachtingen en zelf opgelegde eisen zich opstapelen. Leerlingen ervaren het vaak als overweldigend, vooral wanneer ze het gevoel hebben dat ze niet kunnen voldoen aan de verwachtingen die ze van anderen (en van zichzelf) ervaren. Dit kan zich uiten in lichamelijke klachten zoals hoofdpijn of slaapproblemen, maar ook in verminderde motivatie en concentratie.

Als je gemotiveerd bent en gebruik maakt van je talenten, dan levert dat veel energie op en heb je plezier in wat je doet.
Kernwaarden zijn de kracht die je gedrag, je keuzes en je relaties vormgeeft. Ze zijn de fundamentele principes die bepalen wie je bent en wat je doet. Voor leerlingen zijn deze waarden essentieel in hun persoonlijke groei en ontwikkeling, want ze helpen hen niet alleen te ontdekken wie ze willen zijn, maar ook welke richting ze op willen gaan.

Ontdek hoe je de motivatie van studenten/leerlingen kunt verbeteren en tegelijkertijd de stress verminderen. Met behulp van deze werkvorm worden de persoonlijke kernwaarden achterhaald en leren studenten/leerlingen hoe deze kernwaarden samenhangen met stressfactoren en valkuilen.

Bovendien gaan ze met elkaar in gesprek en ervaren zo dat ze niet alleen staan.

Doel

Bewust worden en verkennen van eigen doelen
Bewust worden van eigen overtuigingen
Herkennen van de eigen kernwaarden
Leren welke voordelen en valkuilen samenhangen met de gekozen kernwaarden
(H)erkennen van stressfactoren
Op positieve wijze feedback geven en verkrijgen
In gesprek gaan met anderen over kernwaarden
Met anderen oplossingen bedenken voor valkuilen en stressfactoren

Voor wie

Bovenbouw PO
VO
Mbo

Werkwijze

Print voor alle studenten/leerlingen het werkblad ‘Help! Stress!’ uit. KLIK HIER
Print voor jezelf de info: ‘Kernwaarden nader bekeken’ uit KLIK HIER
Laat de studenten/leerlingen het werkblad in stilte invullen:
Instructie:
- Kies uit de 21 kernwaarden 9 kernwaarden die wel bij je passen.
- Kies uit die 9 kernwaarden de 3 kernwaarden die het allerbeste bij je passen.
- Vul per kernwaarde de voordelen de nadelen/valkuilen in en daaronder wat stress op kan leveren en welke oplossingen er kunnen zijn voor jou.
- Ga vervolgens in een klein groepje in gesprek.
Geef studenten/leerlingen de link naar ‘Kernwaarden nader bekeken’ of print er een paar exemplaren uit ter inzage.
Laat studenten/leerlingen de ingevulde werkbladen inleveren. Het vormt een mooie ingang voor een begeleidingsgesprek.
Bespreek de opbrengsten klassikaal na.

Verder lezen

Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. Springer Science & Business Media.

Inspectie van het Onderwijs. (2023). De Staat van het Onderwijs 2023. Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Trimbos-instituut. (2023). Jongeren en mentale gezondheid: Trends en cijfers. Trimbos-instituut.VO-raad. (2022). Onderzoek naar prestatiedruk en studiestress in het voortgezet onderwijs. VO-raad.

Nieuw: KlassenKlets

KlassenKlets

Werken aan pestpreventie?

Met het stellingen-pakket ‘GroepsGedoe’ leren leerlingen/studenten elkaar beter kennen en leren ze vooral hoe ze zelf invoed kunnen hebben op de dynamiek in de groep.

GroepsGedoe 2.0

Werkvormen om aan de sociale veiligheid in groepen werken:

Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen/studenten kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.

Complimentenmemory

Sociale veiligheid op school? Volg met je team een workshop

Workshop sociale veiligheid

januari 25, 2025februari 3, 2025

Argumentatieschema

Samenwerken in groepen is niet altijd makkelijk. Het vormen van een groep, het eerlijk verdelen van taken en de angst dat niet iedereen evenveel doet, zijn herkenbare uitdagingen. Maar met duidelijke afspraken, goede communicatie en samen nadenken over wat beter kan, kun je deze problemen aanpakken.

Groepswerk is meer dan alleen taken verdelen. Het is een kans om belangrijke vaardigheden te leren, zoals samenwerken, plannen en communiceren.
Het geeft soms gedoe in de groep op het moment dat leerlingen/studenten gevraagd wordt om in groepjes samen te werken. Door de ingevulde schema’s met elkaar te bespreken ontstaat er inzicht en wordt duidelijk welke mogelijke oplossingen er voor handen zijn.

Om een heldere redeneerwijze te volgen tijdens het argumenteren rondom de stelling ‘Samenwerken in een groepje is fijn’ wordt in deze werkvorm gebruik gemaakt van een schematische weergave. Hierbij wordt zichtbaar hoe iemand een redenering heeft opgebouwd naar aanleiding van een stelling. Zowel wat voor de stelling pleit als dat wat tegenargumenten zijn worden helder in beeld gebracht.

Doel

Samenwerkingsvaardigheden bevorderen
Bewust worden van eigen reserves wanneer het gaat om groepswerk
Bevorderen positief groepsgevoel
Bewust worden van argumenten voor en tegen
Met elkaar in gesprek gaan
Reflecteren op het eigen functioneren in een groep

Voor wie

Bovenbouw basisschool (PO)
Voortgezet onderwijs (VO)
MBO

Werkwijze

Print voor alle leerlingen/studenten het argumentatie schema uit KLIK HIER
Leg zonodig uit wat ze precies moeten doen: in de rode vakken komen argumenten die tegen de stelling pleiten en in de groen vakken worden argumenten vóór ingevuld. Het is de bedoeling dat de argumenten voor en tegen ook elk weer beargumenteerd worden. Ze moeten dus op de pijltjes letten.
Maak groepjes van ongeveer 4 leerlingen/studenten
In de groepjes worden de ingevulde schema’s vergeleken en besproken. Eventueel mogen er wijzigingen worden aangebracht wanneer iemand van mening is veranderd of een nieuw argument hoort dat belangrijk gevonden wordt.
Bespreek klassikaal de opbrengsten.
Maak een lijstje van de meest genoemde argumenten voor en tegen.
Bespreek oplossingen klassikaal.

TIP

Laat leerlingen/studenten de ingevulde schema’s inleveren: het kan een mooi aanknopingspunt vormen voor een begeleidingsgesprek.
Het stellingenschema kan voor allerlei stellingen gebruikt worden…

Verder lezen

Hattie, J. (2012). Visible Learning for Teachers: Maximizing Impact on Learning.
Boonstra, J. J. (2018). Veranderen in scholen: Handboek voor leiders en begeleiders in het onderwijs.
SLO (2020). Samenwerkingsvaardigheden in het onderwijs: Een handreiking voor docenten. Zie: www.slo.nl.

Nieuw: KlassenKlets

KlassenKlets

Werken aan pestpreventie?

Met het stellingen-pakket ‘GroepsGedoe’ leren leerlingen/studenten elkaar beter kennen en leren ze vooral hoe ze zelf invoed kunnen hebben op de dynamiek in de groep.

GroepsGedoe 2.0

Werkvormen om aan de sociale veiligheid in groepen werken:

Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen/studenten kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.

Complimentenmemory

Sociale veiligheid op school? Volg met je team een workshop

Workshop sociale veiligheid

december 16, 2024maart 6, 2025

Imago en Identiteit

Het Tijdschrift van 12 tot 18 plaatste een artikeltje van mij over identiteit en imago zie: KLIK HIER

De uitdaging voor jongeren is het vinden van een gezonde balans tussen hun identiteit en imago. Ze zijn op zoek. Zowel naar wie ze zijn als naar hoe ze door anderen gezien willen worden. En dan is er nog de druk van het erbij willen horen.
Wat is identiteit, wat is imago en wat zijn daar de verschillen tussen. Zien anderen jou zoals je jezelf ziet? Met deze werkvorm gaan leerlingen/studenten rondom deze vragen aan de slag met behulp van de ‘Identiteitscirkel’ (Abram, 2008)

Laat leerlingen/studenten de gemaakte identiteitscirkel inleveren: het vormt wellicht een mooie ingang voor een begeleidings- of mentorgesprek.

Doel

Op een positieve manier ieders uniek-zijn bekijken
Accepteren van verschillen in de groep
Stilstaan bij de begrippen identiteit en imago
Zelfvertrouwen over eigen ideeën te vergroten
Luisteren naar ideeën van een ander
Dingen te bekijken vanuit een ander perspectief
Reflecteren op eigen proces
Bevorderen positief groepsgevoel

Voor wie

Bovenbouw PO
VO
Mbo

Werkwijze

Print voor alle leerlingen/studenten het werkblad uit KLIK HIER
Geef een korte uitleg over wat identiteit is en wat imago is en deel de werkbladen uit. Voor achtergrond informatie KLIK HIER
Iedereen vult de vragen in en maakt vervolgend de identiteitscirkel
Verdeel de klas in kleine groepjes van drie of vier personen
De groepgenoten leggen aan elkaar uit hoe hun identiteitcirkel eruit ziet
Vervolgens gaan ze met behulp van het werkblad kijken in hoeverre het beeld dat ze van zichzelf hebben overeenkomt met hoe ze bij anderen overkomen
Bespreek de opbrengsten klassikaal na
Laat de ingevulde werkbladen inleveren het vormt wellicht een mooie ingang vaoor begeleidingsgesprek.

Verder lezen

Abram Ido (2008) Artikel “Het Arenamodel ” KLIK HIER
Stevens Jan : Artikel “Ben jij Uniek?” KLIK HIER
Biesta Gert: Longread KLIK HIER
Engels, R. C. M. E., & Van den Eijnden, R. J. J. M. (2010). Jongeren en Sociale Media. Amsterdam: Boom Uitgevers.
Reijnen, L Identiteit en Imago van 12 tot 18 KLIK HIER
Twenge, J. M. (2017). iGen: Why Today’s Super-Connected Kids Are Growing Up Less Rebellious, More Tolerant, Less Happy—and Completely Unprepared for Adulthood. New York: Atria Books.
Artikel NJI ’Zelfbeeld en identiteit’ KLIK HIER

Nieuw: KlassenKlets

KlassenKlets

Werken aan pestpreventie?

Met het stellingen-pakket ‘GroepsGedoe’ leren leerlingen/studenten elkaar beter kennen en leren ze vooral hoe ze zelf invoed kunnen hebben op de dynamiek in de groep.

GroepsGedoe 2.0

Werkvormen om aan de sociale veiligheid in groepen werken:

Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen/studenten kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.

Complimentenmemory

Sociale veiligheid op school? Volg met je team een workshop

Workshop sociale veiligheid

december 2, 2024december 29, 2024

KlassenKlets

De dynamiek in de klas positief beïnvloeden? De onderlinge band versterken en een gevoel van saamhorigheid creëren? Een gunstige invloed uitoefenen op de sociale cohesie in je groep? KlassenKlets is een vragenspel waardoor leerlingen/studenten elkaar beter en op een andere manier leren kennen door antwoord te geven op niet alledaagse, onderwijs-gerelateerde vragen.

Bij het spel hoort een uitgebreide handleiding met uitgewerkte werkvormen die allemaal actief en activerend zijn.
De kaarten met vragen kun je als een soort kletskaarten gebruiken. In de handleiding vind je veel verschillende werkvormen die je ook weer op verschillende manieren in de klas kunt gebruiken.

KlassenKlets is tevens in te zetten als een bordspel. Maar liefst zes groepjes leerlingen kunnen tegelijkertijd het bordspel spelen. Het spel bevat namelijk zes setjes die samen met de vragen een bordspel vormen. Elk setje heeft een start- en een finishkaart, vier ‘bochten’ en vier plaatjes met op de achterkant een opdracht. Bij het spel worden zes dobbelstenen geleverd. Het spel zit in een stevig blik met zo’n 200 kaartjes.

KlassenKlets is geschikt voor gebruik in de klas maar ook buiten het onderwijs in te zetten. Daarnaast kan het spel ook gebruikt worden als energizer voor een studiedag voor het team. Simpelweg vragen uit het spel in de personeelskamer leggen kan ervoor zorgen dat collega’s in gesprek raken en ook zij leren elkaar daardoor beter kennen.

Doelen

De groepsdynamiek positief beïnvloeden
Versterken onderlinge band en betrokkenheid
Elkaar (nog) beter leren kennen
Op laagdrempelige manier persoonlijke ervaringen/verhalen delen
Vergroten wederzijds begrip en respect
Verminderen van vooroordelen
Versterken onderling vertrouwen en saamhorigheid

‘KlassenKlets’ is geschikt voor de bovenbouw van het PO, voor het VO en voor het MBO. Het is ook leuk om KlassenKlets met het team te spelen.
‘KlassenKlets’ kost 34,50 euro. Dit is inclusief BTW en exclusief verzendkosten.
Voor meer informatie lees de algemene voorwaarden en raadpleeg: meest gestelde vragen.

KlassenKlets wordt maar in een beperkte oplage gemaakt. Wanneer je nu bestelt ben je zeker van een exemplaar. Zodra het spel van de drukker komt wordt het aan je verzonden.

Bestellen KLassenKlets

Bronnen

De Wit, L., & De Vries, S. (2015). Sociale cohesie in de klas: De invloed van groepsklimaat op prestaties en welzijn. Pedagogische Studie, 91(2), 140-155.
Geerlings, J., Thijs, J., & Verkuyten, M. (2018). Classroom diversity and social-emotional learning: The role of teachers’ prosocial behavior in diverse classrooms. Journal of School Psychology, 67, 54–68.
Stevens, L. (2020). De kracht van een positieve groepssfeer: Hoe werk je aan sociale cohesie in de klas? Tilburg: Fontys Lerarenopleiding.
Wentzel, K. R. (1998). Social relationships and motivation in middle school: The role of parents, teachers, and peers. Journal of Educational Psychology, 90(2), 202–209.

november 9, 2024december 16, 2024

Odd socks day

Odd socks day wordt gevierd op 12 november. De dag is in het leven geroepen om te vieren dat we allemaal uniek zijn. Door op die dag twee verschillende of hele rare sokken te dragen laat je zien dat het oké is om anders te zijn en dat je tegen buitensluiten, pesten en discriminatie bent.

Je kunt op school iedereen stimuleren om twee verschillende sokken te dragen zo weer even aandacht te hebben voor het recht dat iedereen heeft om anders te zijn. Mooi moment om in de klas stil te staan bij sociale, culturele en persoonlijke diversiteit.

Je kunt ook aan de slag met een werkvorm die juist gaat over uniek-zijn en het bewust worden van ieders uniciteit.
Wat is identiteit, wat is imago en wat zijn daar de verschillen tussen. Zien anderen jou zoals je jezelf ziet? Met deze werkvorm ga je rondom deze vragen aan de slag met behulp van de ‘Identiteitscirkel’ (Abram, 2008)

Laat leerlingen/studenten de gemaakte identiteitscirkel inleveren: het vormt wellicht een mooi ingang voor een begeleidings- of mentorgesprek.

Doel

Op een positieve manier ieders uniek-zijn bekijken
Accepteren van verschillen in de groep
Stilstaan bij de begrippen identiteit en imago
Zelfvertrouwen over eigen ideeën te vergroten
Luisteren naar ideeën van een ander
Dingen te bekijken vanuit een ander perspectief
Reflecteren op eigen proces
Bevorderen positief groepsgevoel

Voor wie

Bovenbouw PO
VO
Mbo

Werkwijze

Print voor alle leerlingen/studenten het werkblad uit KLIK HIER
Geef een korte uitleg over wat identiteit is en wat imago is en deel de werkbladen uit
Iedereen vult de vragen in en maakt vervolgend de identiteitscirkel
Verdeel de klas in kleine groepjes van drie of vier personen
De groepjes leggen aan elkaar uit hoe hun identiteitcirkel eruit ziet
Bespreek de opbrengsten klassikaal na

Verder lezen

Abram Ido (2008) Artikel “Het Arenamodel ” KLIK HIER
Stevens Jan : Artikel “Ben jij Uniek?” KLIK HIER
Biesta Gert: Longread KLIK HIER

Nieuw: KlassenKlets

KlassenKlets

Werken aan pestpreventie?

Met het stellingen-pakket ‘GroepsGedoe’ leren leerlingen/studenten elkaar beter kennen en leren ze vooral hoe ze zelf invoed kunnen hebben op de dynamiek in de groep.

GroepsGedoe 2.0

Werkvormen om aan de sociale veiligheid in groepen werken:

Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen/studenten kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.

Complimentenmemory

Sociale veiligheid op school? Volg met je team een workshop

Workshop sociale veiligheid

september 28, 2024september 30, 2024

14 Manieren om groepjes te maken

Veel leerlingen kunnen er tegenop zien om in groepjes te moeten samenwerken. Als ze worden ingedeeld door de docent zijn ze bang voor de samenstelling van die groep, als ze zelf mogen kiezen zijn ze bang verkeerd te kiezen of om buitengesloten te worden.
Tijdens het uitvoeren van een opdracht of taak in groepsverband zijn er weer andere angsten. ‘Straks moet ik alles alleen doen. ‘Straks gaat hij weer de baas spelen’. ‘Straks gaat zij weer de hele tijd grappig zitten doen.’ Straks krijgen we allemaal een slecht punt.’ ‘Straks…’.

Het is goed om hierbij stil te staan. Maak duidelijk dat het werken in dit groepje tijdelijk is en dat de volgende keer de samenstelling anders zal zijn. Als iemand moet samenwerken met iemand waarmee het niet klikt: niet meteen laten merken: dat doet het samenwerken geen goed.

Werken in groepjes gaat niet vanzelf. Het indelen in groepjes ook niet. Toch is het wijs om leerlingen/studenten niet zelf de groepjes te laten maken. Start daarmee direct aan het begin van het schooljaar. Wanneer een klas gewend is om steeds in wisselende samenstellingen te werken, leren ze elkaar veel beter en op een andere manier kennen. Wat weer ten goede komt aan de sfeer in de groep en de onderlinge verhoudingen.

Maak het indelen in groepjes leuk en koppel het direct aan de inhoud van je les.

Beurtenstokjes (ijslollystokjes)
Aftellen
Doorgeknipte ansichtkaarten/speelkaarten bij elkaar puzzelen
Rebus
Kwartetspel
Sommen opschrijven met dezelfde uitkomst
Touwtjes met verschillende lengtes
Kaartjes maken met woorden die rijmen
Muzikaal
Woorden maken
Wat hoort bij elkaar
kauwgomballenautomaat
Online groepjesmaker
Op uiterlijke kenmerken

Doel

Op een speelse laagdrempelige manier groepjes maken
Werken in groepjes aantrekkelijker maken
Stimuleren positief groepsgevoel
Samenwerkingsvaardigheden versterken

Voor wie

Bovenbouw PO
VO
MBO

Beurtenstokjes

Geef alle leerlingen/studenten een leeg ijslolly stokje.
Ze schrijven hierop hun naam en versieren het desgewenst
Zet de stokjes bij elkaar in een beker
Wanneer je groepjes wil maken trek je het gewenste aantal stokjes uit de beker
Ook te gebruiken bij willekeurig beurten geven

Aftellen

Wijs studenten/leerlingen om de beurt aan en geef ze een nummer
Degenen met hetzelfde nummer vormen samen een groepje

Doorgeknipte kaarten bij elkaar puzzelen

Knip ansicht kaarten, speelkaarten of foto’s in stukken
Het aantal stukken bepaalt de groepsgrootte
Kies afbeeldingen die bij de les passen

Rebus

Maak een rebus die past bij je les
Maak verschillende rebussen, het aantal is afhankelijk van het aantal groepjes dat je wil maken voor jouw klas
Dat kan ook online: https://rebus.club/nl .Via deze site kun je ook in vreemde talen een rebus maken
Print de rebus uit en verdeel ze over de groep
Studenten/leerlingen zoeken klasgenoten met dezelfde rebus en lossen die op.

Kwartetspel

Kies een bestaand kwartetspel
Deel de kaarten uit in je klas
Studenten/leerlingen zoeken klasgenoten met hetzelfde kwartet
Alleen geschikt om groepjes van 4 te maken

Sommen met dezelfde uitkomst

Maak voor elk groepje een aantal sommen die dezelfde uitkomst hebben
Degenen die dezelfde uitkomst hebben horen in een groepje bij elkaar

Touwtjes met verschillende lengtes

Knip een touw in stukken met verschillende lengtes
Studenten/leerlingen zoeken klasgenoten met dezelfde touwlengte en zijn zo een groepje

Kaartjes maken met woorden die rijmen

Maak kaartjes met rijmwoorden
Deel de kaartjes uit
Studenten/leerlingen gaan opzoek naar anderen die een kaartje hebben met een woord dat rijmt op het woord van hun kaartje
Ook geschikt voor gebruik in lessen vreemde talen

Muzikaal

Deel kaartjes uit waarop een lied staat
Kies liedjes die iedereen kent (kinderliedje, kerstliedje, sinterklaasliedje, lang zal ze leven enz.)
Na een startsignaal begint iedereen door elkaar tegelijktijdig het liedje te zingen dat op het kaartje staat
Al zingend moeten ze opzoek gaan naar anderen die hetzelfde liedje zingen
Waarschuw de docenten in de lokalen naast je
Alternatief: maak kaartjes met een handeling, een emotie
of een beroep dat ze moeten gaan uitbeelden uitbeelden

Woorden maken

Maak kaartjes met daarop één letter
Elke student/leerling krijgt een kaartje ontvangt een letter.
Studenten/leerlingen krijgen de opdracht woorden van 5 letters te maken.
Dit spel is tevens een samenwerkingsopdracht omdat de ‘letters’ nogal eens moeten wisselen van groepje, voordat iedereen bij ‘een echt woord’ een plekje heeft gevonden.

Wat hoort bij elkaar

Afhankelijk van het vak of het thema kaartjes maken die bij elkaar horen
- Europese Gebergten
- Duitse naamvallen
- Scheikundige symbolen
- Rivieren
- enz

Online groepjesmaker

Maak groepjes met behulp van het smartbord
Ga daarvoor naar: Groepjesmaker of Namepicker of Maak groepjes
Dit vraagt wat voorbereiding: de namen moeten ingevoerd worden

Kauwgomballen-automaat

Koop een plastic ‘Kauwgomballen-automaat’, niet duur en kan jarenlang gebruikt worden
Haal de kauwgomballen eruit en doe er kleine propjes papier in met daarop de namen van de leerlingen/studenten van deze klas
Draai aan het wieltje en er vallen een voor een propjes uit
Kan ook gebruikt worden om willekeurig ‘beurten’ te geven

Op uiterlijke kenmerken

Ook kunnen groepjes gemaakt worden op basis van uiterlijkheden
- Lengte
- Schoenmaat
- Haarkleur
- Sport
- huisdier
Nadeel: Je weet niet van te voren hoe groot de groepjes zijn

Literatuur en bronnen

Kenniscentrum Gemengde Scholen ‘Hoe werk je goed in groepjes in een diverse klas?’ KLIK HIER
Univeriteit van Antwerpen ‘Hoe studenten indelen bij groepswerk?’ KLIK HIER

De verschillende werkvormen komen uit de praktijk en zijn in de loop der jaren aangepast en omgevormd tot wat passend en werkbaar was bij leerlingen/studenten.
De kauwgomballenautomaat is bedacht door Bregje van Goethem. De overige manieren om groepjes te maken zijn klassiekers, door overlevering bij mij terecht gekomen of door mij (Lucy Reijnen) bedacht.

Werken aan een veilig pedagogisch klimaat? Dat kan met ‘GroepsGedoe 2.0’

GroepsGedoe 2.0

De groepsdynamiek positief beïnvloeden? Dat kan met ‘Complimentenmemory’

Complimentenmemory

Grip op de groep krijgen? Volg met je team een workshop

Workshop Groepsdynamiek